Terugblik Zomercursus Coimbra ‘Alle Registers Open’ (4 t/m 9 september 2022)

door A. Van Winden / 04 november 2022

Begin september kan het dan eindelijk weer, docenten en studenten Nederlands samen in Coimbra op een schitterende locatie, in en rondom een van de oudste universiteiten van Europa, in afwachting van een veelbelovende week. De - inmiddels alweer - veertiende editie is opnieuw in handen van Antoinet Brink, daarbij geholpen door Lidy Stams, met dit jaar als motto Alle Registers Open.

Op zondagavond zijn de 31 studenten uit Italië, Spanje, Scandinavië en Portugal present, en nog voor het welkomstdiner worden ze direct in het diepe gegooid: speeddaten in het Nederlands! Maandag gaan alle registers verder open: taalgymnastiek, muziek, gedichten, steden in Nederland en België en bij het eten natuurlijk bacalhau. De studenten krijgen gedurende de week een gevarieerd aanbod aan lessen.

Antoinet Brink begint de dag steevast op speelse wijze met taalgymnastiek, onder andere met taalriedels en de vrolijke Tomatensalade. Zo trainen de studenten op een ontspannen manier hun gezichtsspieren en uitspraak, om aansluitend opgewarmd bij hun parallellessen aan te schuiven.

Henk Noorland schotelt zijn studenten een aantal muzikale lessen voor. Vergezeld van zijn gitaar oefent en zingt hij bestaande liedjes, en daarnaast put hij uit zijn eigen repertoire. Zoals het liedje Als je denkt aan Nederland, wat zie je dan?, speciaal geschreven voor de lesmethode Code+, een coproductie van UvA en VU in Amsterdam. Met een powerpoint ter illustratie. De kleine schroom in het begin wordt  snel afgeschud, aan het einde van de les zingen de studenten al uit volle borst. Tijdens de tweede les staan de verschillen tussen Amsterdam en Rotterdam centraal, met twee Amsterdamse en twee Rotterdamse liedjes. Ook deze les verloopt levendig en muzikaal.

Arthur Verbiest poogt zijn expertise op het gebied van poëzie over te brengen op zijn studenten. Zijn belangrijkste doelstelling is - naast kennismaking met prachtige gedichten - ze te laten ervaren dat poëzie eigenlijk voor iedereen toegankelijk is. Gaandeweg de week ziet hij zijn missie slagen. De poëzielessen worden met minder angst bezocht en er ontspinnen zich mooie discussie aan de hand van Melopee van Paul van Ostaijen. Er zijn studenten bij die zeggen dat er een wereld voor hen opengaat, dat poëzie dus inderdaad niet moeilijk is en dat je er gewoon van kunt genieten.

Lieve Sprengers neemt de studenten mee naar België. Met verschillende conversatieoefeningen, foto's en quizjes geven de studenten elkaar informatie over Vlaamse steden en gaan ze samen op zoek naar foto’s van de juiste stad. In de tweede les wordt er meer gefocust op “het stad”, Antwerpen: de diamanten, de mode, Brabo, Antwerpse handjes en natuurlijk de vele gedichten die overal in de stad opduiken. En net zoals veel feesten in Antwerpen met het liedje “Lichtjes van de Schelde” worden afgesloten, eindigt deze les ook hiermee. Tijdens de zomercursus leren de studenten ook enkele Vlaamse woordjes zoals amai, tof, zot. Dankzij de chokoTOFfs en een armbandje met “Zot van A” zullen ze deze woorden niet meer vergeten. 

Astrid van Winden laat de studenten in haar eerste les kennismaken met Delft als studentenstad en als stad van Vermeer, Willem van Oranje, Delftsblauw en de monumentale gebouwen. En hoe is het om op de zaterdagse markt te werken? De Nederlandse Loes vertelt in een video over haar bijbaan in de kaaskraam. In de tweede les reist ze af naar het noorden, en neemt ze de leerlingen mee naar Friesland, met vooral aandacht voor sporten met een typisch Fries karakter. De geschiedenis van de Elfstedentocht komt aan bod, net als fierljeppen en keatsen. Tot slot laat ze zien dat je bij eb over de zeebodem kunt wandelen en hoopt de studenten zo te inspireren bij een toeristische trip naar Nederland zelf te gaan wadlopen.

In de middagen staan coachingsgesprekken op het programma. Studenten krijgen waar nodig  hulp van de docenten - bijv. tekstuitleg, uitspraak en ideeën - bij de twee taalopdrachten die ze tijdens de cursusweek moeten uitvoeren. De eerste is in tweetallen een gedicht uit het hoofd leren, om dit vervolgens te presenteren. De tweede grote opdracht is opnieuw een presentatie, in drietallen. Ze mogen er twee dagen aan werken en op de slotdag presenteren. Net als de uitvoering van de gedichten eerder in de week, zijn de presentaties van de eindopdracht zonder uitzondering van hoge kwaliteit en worden steeds luid toegejuicht.

Halverwege de week krijgen de studenten nog de gelegenheid om wat meer te zien van het prachtige Coïmbra, via een rondleiding door de universiteit met als klapstuk een bezoek aan de bibliotheek.

En dan is het ongemerkt ineens al vrijdag en maken docenten en studenten zich op voor een daverende slotavond. Daarbij zijn ook alumni uitgenodigd, en maakt de Nederlandse ambassadeur eveneens haar opwachting. De sfeer zat er eigenlijk al in het begin van de week in en gaandeweg is de groep steeds hechter geworden. Het enthousiasme en het harde werken van de studenten is dankbaar om te zien. En het Nederlands is vrijwel al vanaf het begin ‘normaal’ geworden. Tijdens het slotdiner verhoogt Henk nog de sfeer met een slotlied, geïnspireerd op bijdragen van de studenten, met het uit volle borst meegezongen refrein: Ik hou van u, mijn Nederlands! Het dansen tot in de late uurtjes in de discotheek ter plaatse is een ontspannen afsluiting. Wat een mooie week en wat een geweldige groep studenten!

Presentatie enkele cursisten Zomercursus MediterraNed Coimbra 2022

Enkele foto's van de Zomercursus in Coimbra 2022