De glans van Vondels Lucifer / The Splendour of Vondel's Lucifer
door M. Prandoni / 24 september 2014
Op het symposium 'De glans van Vondels Lucifer / The Splendour of Vondel's Lucifer 1654-2014. Cultural Memory, Performance, Translation of a Dutch Play of the Golden Age' (Universiteit van Bologna, 27 en 28 november 2014, in het kader van het Codl-project), zullen neerlandici van binnen en buiten de Lage Landen, vertalers, letterkundigen en theatermakers bij elkaar komen.
In 1654 veroorzaakte dit toneelstuk zoveel religieus gemotiveerd protest dat het al na twee opvoeringen van de planken verwijderd werd – wat uiteraard wél de vraag naar de gedrukte tekst bevorderde: er verschenen in hetzelfde jaar zeven drukken. Nadien volgden, vooral in de negentiende eeuw (de eeuw waarin de rijke export- en vertaalgeschiedenis van het stuk begint, met maar liefst drie Duitse vertalingen tussen 1868 en 1869), zeer frequente herdrukken. Lucifer werd gretig gelezen, maar men moest tot 1904 wachten voordat hij weer op de planken terugkwam. In 1910 maakte Willem Royaards, de oprichter van het moderne toneel in Nederland, een spraakmakende enscenering. Ook voor de voordrachtkunstenaar Albert Vogel senior werd Lucifer een stokpaardje: hij declameerde scènes uit de tragedie niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels – voor president Wilson bijvoorbeeld. Na de vernieuwing van de repertoires in de Zestiger jaren, was het Hans Croiset die in 1979 het stuk nieuw leven inblies. Lucifers tournée door Nederland en Vlaanderen werd een doorslaand succes. Zodoende bleek Lucifer in staat ook het hedendaagse publiek te bekoren, een echte klassieker.
De middag van 27 november zal worden gewijd aan de theatermakers: na de inleidende lezing van Willem Jan Otten (P.C. Hooftprijs 2014), zullen regisseurs Hans Croiset en Antonio Syxty (die in 1999 een Italiaanse Lucifero opvoerde) met elkaar en met het publiek in discussie treden.
Op 28 november zullen de deelnemers aan het symposium zich buigen over de constante en blijvende aanwezigheid van de Lucifer in de 'cultural memory'. Hiertoe wordt allereerst stilgestaan bij de opvoeringsgeschiedenis in binnen- en buitenland (Parijs, Londen, New York, Milaan) en bij verschillende opvoeringspraktijken. Verder richten de deelnemers zich op het vertaal- en receptieproces (in o.a. Engeland, Duitsland, Zuid-Afrika, Nederlands Indië, Hongarije, Rusland, Italië, Polen) met de daarbij inbegrepen dynamiek van cultuurtransfer.
Programma van het symposium: 
