Tijdens het laatste semester hebben wij, de masterstudenten van Napels aan de vertaling van Hannibal gewerkt. Het is een verhaal uit de bundel Vaders die Rouwen, het laatste werk van de Vlaamse schrijfster Carmien Michels. In het boek wordt telkens de geschiedenis van de protagonist door een andere personage verteld, die in dit geval haar kompaan Bowie was. Volgens de opdracht moest iedereen een hoofdstuk vertalen. Zoals het vaak gebeurt voor vertalers, hadden wij ook enkele vertaalproblemen, namelijk uitdrukkingen die moeilijk waren om in het Italiaans weer te geven.

Na een bespreking met de docent, bleef nog maar een optie: een ontmoeting met de auteur. Dat maakte natuurlijk deel uit van het project! In feite is in mei Carmien Michels naar Napels gereisd om de studenten te ontmoeten. Op 4 mei hebben wij een presentatie over haar gehouden, met een diepe analyse van haar werk.

Voor de daaropvolgende dag werd een vertaalworkshop met haar georganiseerd. Carmien was heel blij om de studenten te helpen. Tijdens het college was ze beschikbaar om suggesties te geven op elke mogelijke wijze, ook met beelden en het gesticuleren. De suggesties werden daarnaast ook gegeven volgens de klanken van woorden, waar zij veel aandacht aan besteedt. Hoewel ze geen Italiaans sprak, was de doeltaal geen obstakel voor haar: dankzij de hulp van de docenten en haar basiskennis van de taal, probeerde de schrijfster de betekenis van de Italiaanse woorden te begrijpen.

De twee uren gingen heel snel voorbij en aan het einde was iedereen enthousiast over de workshop. De ontmoeting met schrijvers is immers altijd stimulerend voor studenten, want het geeft de mogelijkheid om in aanraking met de Nederlandse en de Vlaamse cultuur te komen. In dit geval was het een belangrijke ervaring voor de masterstudenten: enerzijds hadden we de kans om vertaalproblemen op te lossen, zodat we een goede vertaling konden krijgen, anderzijds was het een mogelijkheid om het vertaalwerk te ervaren, een activiteit waar meestal de relatie met de auteur onmisbaar wordt.

Tijdens het eerste semester van het vierde jaar van mijn studie Taal- en letterkunde: Engels-Spaans aan de KULeuven, ging ik op Erasmus naar de Universidad Complutense te Madrid. Aan deze universiteit, kwam ik te weten dat er zoiets bestaat als ‘student-assistent’ voor de docent Nederlands. Na even getwijfeld te hebben, besloot ik dat ik deze kans echt niet kon laten liggen.

Als student-assistent was ik verantwoordelijk voor de conversatielessen voor de studenten Nederlands. De studenten hadden nog nooit eerder Nederlands gestudeerd, dus we begonnen vanaf nul. Elke week was er een les over een ander thema: eten en drinken, kledij, de weg vragen, enz. Ook werden bepaalde aspecten van de Nederlandse en Vlaamse cultuur besproken: eetgewoontes, verjaardagen, de eindejaarsperiode, Sinterklaas, enz. Ik probeerde de studenten zo veel mogelijk zelf te laten spreken, onder andere door het voeren van dialoogjes of het stellen van vragen. Op het einde van elke lessen luisterden we meestal naar een liedje in verband met het thema van die les.
Ik vond deze studentenjob een ideale manier om zelf eens te kunnen ervaren hoe het eraan toegaat “achter de schermen” van een universiteit. Zo heb ik niet enkel les gegeven, maar ook artikels geschreven voor MediterraNed en een artikel nagekeken voor de docent Nederlands.
Een van de meest fascinerende aspecten van deze job was dat ik als buitenstaander naar mijn eigen moedertaal moest leren kijken. Ik ben altijd al enorm gefascineerd geweest door taal en door mijn studie ben ik ook veel met taal bezig. Ik studeer echter geen Nederlands, waardoor ikzelf ook veel heb bijgeleerd dit semester. Ik was zelf verbaasd over hoe vaak ik bepaalde regels moest opzoeken omdat ik ze zelf eigenlijk niet kende. De regels voor verkleinwoorden, het verbuigen van adjectieven en de woordvolgorde kon ik uiteraard allemaal zonder problemen toepassen, maar ik kon ze eigenlijk niet uitleggen.
Ook het van het culturele aspect van het lesgeven heb ik echt genoten. Elke week probeerde ik een klein stukje cultuur te incorporeren in de les. Hierdoor leerden de studenten niet alleen meer over de Vlaamse cultuur, maar ik leerde dankzij hen ook meer over de Spaanse cultuur.
Deze job heeft me ook doen beseffen dat het doceren van een taal echt geen gemakkelijke opdracht is. Ten eerste moet je de taal echt tot in de puntjes beheersen en begrijpen om ze op een duidelijke manier te kunnen overbrengen aan de studenten. Ten tweede moet je zelf ook kunnen aanvoelen wat de noden zijn van de klas en van de individuele studenten. Soms merkte ik dat bepaalde aspecten toch moeilijker bleken dan gedacht; zo probeerde ik bijna elke week heel kort de getallen en de uitspraak te herhalen. Ook leert niet iedereen op hetzelfde tempo, waardoor het soms wat wikken en wegen was om te weten aan welk tempo ik het beste les kon geven. Gelukkig kon ik altijd rekenen op de tips van María José bij het voorbereiden van mijn lessen.
Al bij al vond ik deze ervaring echt wel de moeite waard. Ik heb heel erg veel bijgeleerd en ik heb ook ervaring kunnen opdoen. Het is de ideale studentenjob voor iedereen met een interesse in taal en het onderwijzen van taal. Het was ook heel erg fijn om te zien hoe de studenten vorderingen maakten. Ik hoop dan ook dat ik de studenten enthousiast heb kunnen maken voor de Nederlandse taal.

Over mijn ervaringen aan de Complutense universiteit te Madrid kan ik enkel beamen dat het er zeer aangenaam en leerrijk was. Niet alleen was de mentor, María José, erg vriendelijk en constructief in haar begeleiding maar voelt de leservaring op de universiteit, hoe onbekend ook op het eerste gezicht, een beetje als thuiskomen.

Gedurende mijn tijd in Madrid heb ik María José geassisteerd in haar lessen, door op basis van mijn kennis als leerkracht Nederlands en als moedertaalspreker af en toe de nodige extra duiding te voorzien bij bepaalde woorden en klanken. Daarnaast gaf ik uiteraard ook zelf les, deze lessen behandelden zowel grammatica, woordenschat als klankleer.

Echter bood de faculteit filologie mij ook de mogelijkheid om enkele lessen te geven die eerder als een ‘college’ konden beschouwd worden. Zo gaf ik les over de werking van de politiek in België ter voorbereiding op een gastcollege van politicoloog Harry Rijnen waarin hij de Spaanse en Nederlandse politiek naast elkaar zou zetten. Vervolgens gaf ik ook een les over het studentenleven in België, alsook een les over de Vlaamse primitieven ter voorbereiding op het geplande bezoek aan het Prado museum. Tijdens het museumbezoek kregen de studenten de kans om enkele van de besproken kunstwerken en andere kunstwerken van de besproken meesters in het echt te zien. Ter plaatse gaf ik ook extra uitleg bij bepaalde schilderijen.

Naast de didactische activiteiten, was ik ook verantwoordelijk voor het beheer van de Facebookpagina van de faculteit. Door middel van een handige app, Facebook Business Suite, was dit een kleine doch aangename taak. Zo kon ik ruim van tevoren de berichten inplannen op tactvolle uren om zo een iets groter bereik te hebben. Naast het beheren van de pagina, volgde ik ook enkele gastcolleges van Mediterraned waarover ik vervolgens enkele verslagjes schreef voor de blog van die organisatie.

Zoals je kon lezen, was het een ervaring vol variatie. Een stage aan deze universiteit kan ik iedereen, die graag op een andere manier leert lesgeven in talen en ook niet bang is van andere uitdagingen, ten zeerste aanraden!

Laatstejaarsstudente Elien Verheye van de Arteveldehogeschool in Gent, België, deed gedurende de maanden april en mei een stage aan de Universidad Complutense de Madrid. In volgend verslag beschrijft zij wat ze gedaan heeft en wat haar ervaringen waren.

Ik studeer secundair onderwijs: geschiedenis en Nederlands en zit in mijn laatste jaar. Als laatste deel van mijn stage gaf ik vijf weken les aan de UCM in Madrid, een enorm leuke ervaring! Mijn takenpakket bestond er onder meer uit om de lessen mondelinge conversatie voor mijn rekening te nemen. Zo bracht ik de studenten ook heel wat Nederlandse en Vlaamse cultuurkennis bij. Tijdens de lessen had ik het over de bekende musea, Vlaamse Primitieven, Bosch, en tal van andere schilders. Ook Nederlandstalige muziek kwam aan bod en er werd tevens van poëzie genoten.

Daarnaast stoomde ik ook nog de twee geselecteerde studenten klaar voor een zomercursus in Portugal, georganiseerd door MediterraNed. We analyseerden poëzie, schreven poëzie in tal van creatieve vormen en luisterden veel muziek. De studenten waren enorm enthousiast en werkten heel goed mee.

Vervolgens catalogiseerde ik ook boeken in de faculteitsbibliotheek. Het aantal aan Nederlandstalige boeken verbaasde me. Een mooie collectie die zowat alle must-reads uit de Nederlandstalige literatuur bevat.

Om mijn stage af te sluiten gaf ik voor de studenten Nederlands een rondleiding in het Prado. Ik gidste iedereen door de afdeling van de Vlaamse Primitieven, Bosch, Rubens en Brueghel. Een interessante en cultureel verantwoorde uitstap was het zeker.

Ik heb enorm genoten van deze stage. Het is zo fijn om te zien hoe mensen die helemaal geen band hebben met het Nederlands, toch zo sterk geïnteresseerd zijn in de taal en de cultuur. Het was mij een ware eer om les te mogen geven aan de universiteit. Bedankt aan alle studenten voor het enthousiasme en zeer zeker ook aan Maria José voor alle hulp en de ervaring die ik mij niet beter had kunnen wensen!