Laatstejaarsstudente Elien Verheye van de Arteveldehogeschool in Gent, België, deed gedurende de maanden april en mei een stage aan de Universidad Complutense de Madrid. In volgend verslag beschrijft zij wat ze gedaan heeft en wat haar ervaringen waren.

Ik studeer secundair onderwijs: geschiedenis en Nederlands en zit in mijn laatste jaar. Als laatste deel van mijn stage gaf ik vijf weken les aan de UCM in Madrid, een enorm leuke ervaring! Mijn takenpakket bestond er onder meer uit om de lessen mondelinge conversatie voor mijn rekening te nemen. Zo bracht ik de studenten ook heel wat Nederlandse en Vlaamse cultuurkennis bij. Tijdens de lessen had ik het over de bekende musea, Vlaamse Primitieven, Bosch, en tal van andere schilders. Ook Nederlandstalige muziek kwam aan bod en er werd tevens van poëzie genoten.

Daarnaast stoomde ik ook nog de twee geselecteerde studenten klaar voor een zomercursus in Portugal, georganiseerd door MediterraNed. We analyseerden poëzie, schreven poëzie in tal van creatieve vormen en luisterden veel muziek. De studenten waren enorm enthousiast en werkten heel goed mee.

Vervolgens catalogiseerde ik ook boeken in de faculteitsbibliotheek. Het aantal aan Nederlandstalige boeken verbaasde me. Een mooie collectie die zowat alle must-reads uit de Nederlandstalige literatuur bevat.

Om mijn stage af te sluiten gaf ik voor de studenten Nederlands een rondleiding in het Prado. Ik gidste iedereen door de afdeling van de Vlaamse Primitieven, Bosch, Rubens en Brueghel. Een interessante en cultureel verantwoorde uitstap was het zeker.

Ik heb enorm genoten van deze stage. Het is zo fijn om te zien hoe mensen die helemaal geen band hebben met het Nederlands, toch zo sterk geïnteresseerd zijn in de taal en de cultuur. Het was mij een ware eer om les te mogen geven aan de universiteit. Bedankt aan alle studenten voor het enthousiasme en zeer zeker ook aan Maria José voor alle hulp en de ervaring die ik mij niet beter had kunnen wensen!

De intensieve zomercursus Nederlands "Met je Neus in de Boter" die plaats vond op de Scuola di Alta Formazione (Procida) van de Universiteit L'Orientale te Napels van 6 t/m 12 September 2015, was een bijzondere ervaring en belangrijk om de taal te oefenen. De taal- en cultuurdocenten Franco Paris, Luisa Berghout en Antoinet Brink zijn zeer competent en altijd bereid om alle deelnemers te helpen. In aanvulling op de Italiaanse deelnemers, waren er ook Portugese/ Spaanse jongens en twee Turkse meisjes.
Het lesprogramma bestond uit taalgymnastiek, taal- en cultuurlessen en workshops. De taalgymnastiek met de docent Nederlands Antoinet B. was grappig en een echte "gymnastiek", waardoor het gebruik van de taal op een spontane manier was. De taal-en cultuurlessen met de docenten Nederlands Franco P. en Luisa B. waren zeer interessant en mooi. De deelnemers werden in twee groepen verdeeld, die tussen de les van Franco en de les van Luisa hebben afgewisseld. Franco P. sprak over het culturele aspect met het lezen van passages uit boeken, zoals het belangrijke boek "Congo"(David van Reybrouck, 2011). Luisa B. sprak over de eetgewoonten met de hulp van de visie en het begrip van video's, zoals de video van AGV (aardappelen, groeten, vlees).
De kookworkshops (Nederlandse en Vlaamse keuken) waren heel leuk. Ze hebben ons goed betrokken bij het bereiden (zoet en zout). We hebben het typische eten samen gekookt daarna hebben we dit op het terras gegeten.
De kunstworkshop was zeer inspirerend: we moesten spontaan schilderen zonder gedachten. Bovendien, hebben wij een eindpresentatie voorbereid waarin wij ons werk en de uiteindelijke video met alle foto's van de reis hebben gepresenteerd. Ik heb veel foto's gemaakt waar Ik erg blij mee ben, Procida is een eiland met veel prachtig uitzichten.
Op de laatste avond was er de slotdiner: we hebben in een leuk restaurant samen met de docenten gegeten en na het diner kregen we de certificaten overhandigd.
De zomercursus Nederlands was een fantastische ervaring, vooral dankzij de docenten en de andere deelnemers: allemaal sympathiek. Het is erg gezellig en ook leerzaam geweest.

Francesa D'Alessandro

Matilde Soliani (Università di Bologna, Università degli Studi di Trieste)

ussen 21 en 25 augustus heeft een unieke opleiding in Utrecht plaatsgevonden. De Taalunie en de Universiteit Utrecht, in samenwerking met de Universiteit Leiden hebben een zomerschool georganiseerd. Het thema van dit jaar was onderzoek in de internationale neerlandistiek, met focus op wetenschappelijke ontwikkelingen en nieuwe richtingen. Gedurende een week hebben neerlandici vanuit België, Frankrijk, Italië, Hongarije, Nederland en Polen wetenschappelijke inzichten kunnen uitwisselen. De groep was zeer divers: deelnemers zijn actief op veel verschillende disciplines die een verband houden met de Nederlandse taal en cultuur, waaronder taal- en letterkunde, kunst- en cultuurgeschiedenis, vertaal- en tolkwetenschap. De opleiding vond in Utrecht plaats en één van de cursusdagen werd aan de Universiteit Leiden gehouden. De nadruk van de week lag voornamelijk op internationale samenwerking,  interdisciplinariteit en het gebruik van digitale middelen.

De Italiaanse deelnemers waren Giada Brentaro (Università degli Studi di Trieste) en Matilde Soliani (Università di Bologna, Università degli Studi di Trieste). Giada en Matilde zijn afgestudeerd in Triëst en zijn nu als freelance tolken en vertaalsters werkzaam. Giada coördineert het alumniproject met als doel het opzetten van een internationaal samenwerkingsnetwerk van oud-studenten Nederlands. Matilde doceert consecutief tolken in Triëst en doet onderzoek aan de Universiteit van Bologna in het kader van het Minatori di memorie-project. Giada en Matilde gingen met elkaar in gesprek om hun verwachtingen en gedachten over deze nascholings- en netwerkmogelijkheid uit te wisselen.

Matilde: “Hee Giada! Leuk dat we deze week in Utrecht hebben gedeeld! Wat vond je eigenlijk ervan?”

Giada: “Supertof! Voor mij was dit de eerste keer die ik aan een zomercursus voor onderzoekers en docenten deelnam. Het was heel inspirerend om te zien zoveel betrokkenen die samen de internationale neerlandistiek willen versterken. Ik was benieuwd naar de nieuwe richtingen binnen Dutch Studies zoals AI, ChatGpt en communicatie tussen mens en dier. En jij? Was het voor jou een motiverende week?”

M: “Absoluut. Zoals je weet, liggen vertaling en interculturele communicatie op het snijvlak van taalkunde en literatuur. Ik vond het ontzettend interessant om van de ene naar de andere discipline te wisselen en om naar onderzoekers te luisteren die verschillende methodes toepassen op diverse vakgebieden. De interdisciplinaire aanpak vond ik persoonlijk heel geslaagd, net als het houden van een aantal overlegsessies tijdens de week. Was het programma ook overeen met jouw verwachtingen?”

G: “Ja! Het was heel nuttig om samen in gesprek te komen over thema’s die zo verschillend lijken maar waar een rode draad blijkt te zitten. We hebben veel gepraat over de verwachtingen van de studenten, de uitdagingen waarmee de docenten moeten kampen en natuurlijk ook de verschillen tussen onze landen. Ik hoop dat er in de toekomst meer mogelijkheden zullen komen om neerlandici samen te brengen en dat nog meer internationalisering komt met bijvoorbeeld neerlandici uit Azië of Zuid-Afrika. En waarom heb jij besloten om aan de zomerschool deel te nemen?”

M: “Ik wilde vooral meer ontdekken over wat speelt in de neerlandistiek buiten ons land en een brede blik werpen op nieuwe wetenschappelijke richtingen. In Bologna doe ik onderzoek naar de literatuur van Nederlandse en Belgische mijnstreken vanuit en ecokritisch perspectief en de aanpak van Geert Buelens voor literatuurgeschiedenis vond ik echt inspirerend. Aangezien ik ook vaak met het Frans werk, vond ik de lezingen van Brenda Assendelft over taalcontact tussen Nederlands en Frans en die van Jan Ten Thije over meertaligheid heel fascinerend. Maar het was ook leuk om gewoon iets helemaal nieuws te ontdekken, zoals internationale theatercultuur. Wat vond jij het meest interessant?”

G: “Moeilijke vraag… Als vertaalster heeft de presentatie van het Dutch Literature in Translation-project mijn interesse gewekt. Persoonlijk vond ik het college van Marijke de Belder over de tussenklank in de Nederlandse samenstelling heel boeiend: als studente (en nu nog steeds) heb ik altijd moeite hiermee gehad, het is totaal niet vanzelfsprekend. Veel overlegsessies gingen over nieuwe richtingen: die vond ik het meest interessant want ik denk dat we naar de toekomst moeten kijken. Dit heeft me veel stof tot nadenken gegeven voor het alumniproject.”

M: “ Hoe werkt het project precies?”

G: “In 2022 zijn we als vakgroep Nederlands van de Universiteit van Triëst begonnen met een analyse van de carrièremogelijkheden van alumni die Nederlands aan onze universiteit hebben gestudeerd. We kregen heel indrukwekkende resultaten en met de steun van de Taalunie hebben we gekozen om het project uit te breiden naar andere afdelingen Nederlands in Italië en hopelijk binnenkort in Zuid-Europa. We zijn nu bezig met de opstelling van een vragenlijst voor alumni uit Bologna, Napels, Milaan en Rome en we kijken uit naar de resultaten. Ons doel is een nieuw platform te creëren die studenten, oud-studenten en docenten kan samenbrengen om het netwerk van internationale neerlandici verder te versterken.”

M: “Dat klinkt spannend en ook nuttig voor zowel nieuwe als oud-studenten! Veel succes ermee!”

G: “Dankjewel! Jij ook veel succes!”

Ik zit in mijn laatste jaar secundair onderwijs, aan de Arteveldehogeschool in Gent, met als vakken Nederlands en Plastische opvoeding en ik ben afgestudeerd in juni. Als kers op de taart van mijn drie jaar durende studie, mocht ik naar Madrid om daar mijn stage af te ronden met vier weken les geven aan de UCM. Ik laat een prachtige periode achter me en vlieg nu weer naar een toekomstig avontuur.

Mijn takenpakket bestond uit verschillende opdrachten. Zo gaf ik wekelijks conversatielessen aan de studenten om zo hun mondelinge taal te oefenen. Een erg leuke opdracht. Ik stak er hier en daar wat doe-opdrachten in en deed actieve oefeningen om zo op een niet al te geforceerde manier het Nederlands te oefenen. We speelden onder andere een spel om de lichaamsdelen te benoemen. Een creatieve poëzieles kwam ook aan de beurt. De studenten maakten kennis met Nederlandstalige poëzie door het onmiddellijk te proberen. Ze maakten gedichten met kranten en schreven in het kader van street-art een elfje op de grond voor de campus. Verder beluisterden we enkele mooie stukjes poëzie. Heel even voelde het voor hen wat onwenning aan maar wanneer het elfje aan bod kwam, kwamen ze helemaal los, heel fijn om te zien.

Naast de gewone lessen gaf ik ook extra lessen aan twee geselecteerde studenten die een zomercursus in Salamanca zullen volgen, georganiseerd door MediterraNed. Omdat er daar heel erg veel rond film en theater zal worden gewerkt, maakte ik een kleine cursus omtrent deze onderwerpen om hen voldoende klaar te stomen. Ze maakten onder meer kennis met de verschillende soorten theater en film en de voorbeelden die we kennen in België. Ze bekeken daarom ook heel wat theater- en filmfragmenten en dat sprak hen volgens mij wel aan, ookal was het soms moeilijk om te verstaan. Theater- en filmtaal om te gebruiken in Salamanca: check!

Tijdens mijn stageperiode aan het UCM catalogiseerde ik ook boeken in de faculteitsbibliotheek. Heel wat boeken hadden nog dringend nood aan een plaatsje in de bibliotheek en de bijhorende catalogus dus daar hielp ik met veel plezier aan mee. Heel wat Nederlandstalige pareltjes passeerden de revue, aan goede boeken hebben ze daar dus geen gebrek.

Aangezien mijn tweede vak Plastische opvoeding is en Madrid een enorme parel aan kunst is, stelde ik voor om de studenten te laten kennismaken met een museum. Ik wou heel graag een Nederlandstalige rondleidingen geven en dat vond Maria José een goed idee dus werkte ik dit idee met veel plezier uit tot een echte rondleiding. We gingen naar een tijdelijke tentoontelling van Escher. Ik was enthousiast en de studenten al evenzeer. Ik gaf vlak voor het museum een korte uitleg over het leven van Escher en zijn verschillende periodes en toen gingen we met z’n allen naar binnen om te genieten van de prachtige werken die hij gedurende zijn leven maakte. Wanneer we nadien gezellig samen een koffie dronken waren hun meningen dan ook positief over de tentoonstelling. Heel erg fijn!

Het was heel fijn om te merken dat de studenten zoveel interesse toonden in het Nederlands en vragen stelden over België. Wat is er populair, wat voor soort muziek beluisteren wij, wat is er mooi aan België, welke steden zijn de moeite waard om te bezoeken… ik heb al hun vragen dan ook met veel plezier beantwoord.

Ik denk dat het redelijk duidelijk is af te leiden uit mijn bovenstaande tekts, dat ik enorm hard heb genoten van mijn stageperiode hier in Madrid. Naar mijn mening was ze dan ook veel te kort! Ik wil bij deze de studenten toch nog even bedanken voor al hun inzet, medewerking en enthousiasme! Een grote dankjewel aan mevrouw Maria José, ik heb enorm veel geleerd en genoten van de goede samenwerking die we hadden. Het was me een hele eer om even deel uit te maken van dit team.
Bedankt!

Groepsfoto © Els Verschuere

Van 4 tot 17 augustus nam ik deel aan de 64e Taalunie Zomercursus Nederlands die in Gent plaatsvond. Dit jaar waren 116 studenten van maar liefst 30 nationaliteiten aanwezig.

Deze intensieve en professionele cursus werd verzorgd door het Universitair Centrum voor Talenonderwijs van de Universiteit Gent onder de leiding van Els Verschuere.
Het bestond uit vier trajecten, namelijk: media en politiek, kunst en literatuur, zakelijk en literair vertalen, didactiek en taalkunde. Ik koos voor het eerste.
Het omvatte ook een digitaal voorbereidingstraject op een onlineplatform van de UGent.
Niets werd aan het toeval overgelaten!

Het voorbereidingstraject startte in april met webcolleges over interculturele bedrijfscommunicatie en over het gekozen professionele veld.
In de tweede fase maakten we kennis met Maud Vanhauwaert, officiële stadsdichter van Antwerpen voor de periode 2019-2020. Maud werd door de stad gekozen vanwege ‘haar sterke poëtische zeggingskracht en haar frisse benadering van poëzie’. Ze is immers een artieste die op een andere manier denkt.
Er werd ons verder gevraagd om een persbericht te schrijven n.a.v. haar aanstelling als stadsdichter. Met het oog op onze ontmoeting met Maud moesten we eveneens drie vragen voorbereiden.

                  

De derde fase was gericht op de tweedaagse stage bij Vlaamse en Nederlandse bedrijven of organisaties. We stelden ons CV, een motivatiebrief en een videoboodschap op voor ons bedrijfsbezoek.

De zomercursus bestond voornamelijk uit interactieve workshops over media en politiek in Nederland en België.
Interculturele communicatie was een kernpunt van onze lessen. We moesten immers creatief samenwerken. Bijvoorbeeld werden we in groepjes verdeeld om mee te werken als een krantenkantoor of en regering van een ministaat. Daarna bespraken we ons werk met de medecursisten.

We hadden belangrijke gasten zoals Axel Buyse en Filip Verhoest.
Axel Buyse is ‘Algemeen Afgevaardigde voor de Vlaamse Regering bij de Europese Unie’. Zijn lezing ging over de Belgische deelstaten - gewesten en gemeenschappen - en de complexe diplomatische betrekkingen van de Vlaamse Regering met Nederland en de EU.
Filip Verhoest is journalist en ‘factchecker’ van De Standaard en De Gentenaar. Zijn workshop ging over het schrijven van een nieuwsbericht.

Op dinsdag 6 augustus kregen we een rondleiding door onze gaststad. Daarna werden we verwelkomt door het Gentse stadsbestuur in de geweldige Pacificatiezaal met hapjes en drankjes. Wat een fantastische ontvangst!

                                           De oude Gentse gildehuizen met hun markante trapgevels   

                                                 Pacificatiezaal Stadhuis Gent

Tijdens de cursus bezochten we ook het Nederlandse Parlement (Staten-Generaal) in Den Haag en het Europees Parlement in Brussel. Dus konden we veel beter inzicht krijgen in de werking van deze complexe wetgevende machines die ons dagelijks leven beïnvloeden.

De Hofvijver met het Binnenhof op de achtergrond                De vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

               

Op 12 en 13 augustus ging ik op stage naar ‘Liberaal Archief/Liberas’ - Centrum voor de geschiedenis van het vrije denken en handelen - samen met een Servische medestudente.
Het was ons gevraagd om op zoek te gaan naar materiaal voor een tentoonstelling rond het thema ‘energie’. We gebruikten onze kennis van Nederlands en Frans om de oude bronnen grondig te onderzoeken zowel in het digitale collectiebeheerssysteem en in de papieren archivalia. Het was een heel verrijkende werkervaring!

De feestelijke slotavond van de cursus vond plaats in het prachtige Augustijnenklooster in Gent.
Aan de hand van presentaties, posters en blogstukjes stelden we de zomercursus voor aan de genodigden.

Deze cursus was voor mij een geweldige kans om mijn taal- en communicatievaardigheden te verbeteren en te versterken in een interculturele, professionele en stimulerende omgeving.
Ik kon aanzienlijk gebruik maken van mijn opleidingsbagage. Bovendien kreeg ik de gelegenheid om mijn sociale en professionele netwerk uit te breiden.
In lijn met de doelstellingen van de Taalunie zie ik mezelf nu als een ambassadeur van het Nederlands en de Nederlandstalige cultuur wereldwijd.
Nederlands is steeds meer een wereldtaal, daar ben ik van overtuigd!

                                                   Uitzicht van de Gentse Gras- en Korenlei

Een hele mooie Nederlandse ervaring in Coimbra

De vorige zomer van 4 tot en met 10 september (2016) zijn wij naar Coimbra gegaan om deel te nemen aan een intensieve Nederlandse zomercursus op de vermaarde en antieke Universiteit van Coimbra. Wij waren 30 studenten uit Italië, Portugal, Spanje, Turkije, Israël. Bijna alles was door de Taalunie betaald. Elke student moest ouder dan 18 jaar zijn en een A2 niveau hebben. Op de dag van aankomst hebben wij de universiteit en Museu da Ciência bezocht. Op die eerste avond hebben we een welkomstdiner gehad. Wij hebben in een hostel in het centrum van Coimbra gelogeerd. Het thema van deze cursus was lied en gedicht. Wij hadden drie docenten: Lisbet Winkelmolen werkte met poëzie: elke dag koos zij een onderwerp en wij hebben verschillende gedichten geanalyseerd over dit onderwerp, Eveline de Bruin werkte met liederen: wij hebben ook zelf stukjes van liedjes geschreven. Elke dag hebben wij verschillende lessen gehad: de eerste was de taalgymnastiek met de docente Antoinet Brink. Deze bestond uit: liederen, intonatieoefeningen en dansen. ’s Avonds waren wij vrij en wij wandelden rond in het centrum van Coimbra. De laatste twee dagen kwam een andere docent: Arthur Verbiest en hij heeft lessen over Nederlandse rapmuziek gegeven. De lessen waren in het Nederlands maar de docenten praatten niet zo snel zo deze cursus was een fantastische kans om de taal te leren in een dynamische manier en om onze geesten te vergroten want wij hebben nieuwe mensen, hun culturen en ook en zelfs de Portugese tradities gekend. Wij gingen ook naar Vila Pouca de Beira waar het huis van een Nederlandse dichter, Gerrit Komrij, is. Daar heeft de biograaf Arie Pos sommige gedichten van Komrij gelezen. Daarna hebben wij in de tuin een concert van Arie Pos en Eveline gevolgd. Het was spannend. De laatste dag hebben we een presentatie gedaan ook met onze docenten. Eveline de Bruin heeft een concert gespeeld. Wij, in groepen van twee, hebben een gedicht gedeclameerde. Tijdens de week hebben wij het gedicht geleerd en de docenten hebben ons geholpen met de intonatie.
Een grote dank gaat aan de Taalunie en aan onze docenten die ons de mogelijkheid hebben gegeven om deze stimulerende ervaring te beleven. Een dank ook aan de heel beschikbare docenten van de cursus die altijd klaar voor ons stonden en actief meededen en dank aan alle mensen van de plaats die ons thuis hebben laten voelen. We hopen ze allemaal weer snel te zien.
Palmina Pastore e Alessandro Crisci
Università degli studi di Napoli “L’Orientale”