Het boek 1568. Het begin van de Tachtigjarige Oorlog net uitgegeven
door Y. Rodríguez en R. Fagel / 24 april 2019
Dit boek is uitgegeven naar aanleiding van de groots aangepakte herdenking na 450 jaar van het begin van de Tachtigjarige Oorlog in 1568.
Het Instituto Cervantes te Utrecht, en in het bijzonder directrice Pilar Tena, heeft zich sterk gemaakt voor een aanbieden van een interessant cultureel programma verbonden met deze herdenking. Cervantes Utrecht was betrokken bij de tentoonstelling 80 jaar oorlog in het Rijksmuseum waardoor er zowel in Amsterdam als Utrecht lezingen over de tentoonstelling waren die ook de Spaanse kant van het conflict konden toelichten. In Utrecht volgde een serie van twee avonden met lezingen over lopend academisch onderzoek naar de oorlog, een fototentoonstelling met foto’s van Nederlanders, Belgen en Spanjaarden op plaatsen die belangrijk waren in de Tachtigjarige Oorlog (Retratos Cruzados, met foto’s van Alicia Fernández Solla), en een cursus over de oorlog in samenwerking met HOVO Utrecht (Hoger Onderwijs voor Ouderen). Een tv-serie over de Tachtigjarige Oorlog op NPO werd een groot succes en twee van de drie auteurs van 1568 kwamen uitgebreid aan het woord in deze serie.
Het uitgangspunt van 1568. Het begin van de Tachtigjarige Oorlog was dat het leuk en verrassend zou zijn om eens te kijken wat er in dat eerste jaar van het conflict precies gebeurde en daarbij geen specifiek vertelperspectief te gebruiken. Daarbij hebben de auteurs zich niet beperkt tot de Nederlanden en belangrijke gebeurtenissen in naburige landen en zelfs in Amerika zijn opgenomen. Op deze wijze krijgt de lezer een overzicht van de gebeurtenissen die er destijds gaande waren. Veel daarvan kwam ook daadwerkelijk op het bureau van koning Filips II terecht. Het zijn losse feiten, gepresenteerd in chronologische volgorde, voorzien van enige uitleg en illustraties. Alleen bij drie bijzondere gebeurtenissen is een langere tekst opgenomen (de executie van Egmont en Horn, geschreven door Liesbeth Geevers; de dood van Don Carlos, de zoon van Filips II; en de tweede opstand van de Moriscos in de Alpujarras). Het idee is dat al deze gebeurtenissen een fictief jaaroverzicht van het jaar 1568 gehaald zouden hebben. 
Daarbij is geprobeerd om zo neutraal mogelijk te zijn, zodat de Nederlandse opstandelingen, de Watergeuzen, de Spaanse militairen, Willem van Oranje en koning Filips II, niet alleen de vriend of de vijand zijn. Burgeroorlogen zoals de Tachtigjarige Oorlog zijn gecompliceerde conflicten waarbij de werkelijkheid uiterst chaotisch is en de vraag naar goed en fout feitelijk niet te beantwoorden valt. Door op deze manier naar het verleden te kijken hopen de auteurs ook dat duidelijk wordt dat de huidige conflicten in het Midden-Oosten niet fundamenteel anders zijn. Wanneer interne politieke verdeeldheid, religieuze verschillen en internationale belangenverstrengeling door elkaar gaan lopen is oorlog veelal onvermijdelijk en vrede moeilijk realiseerbaar.
Raymond Fagel, Yolanda Rodríguez Pérez en Bernardo J. García García, 1568. Het begin van de Tachtigjarige Oorlog, Instituto Cervantes en Fundación Carlos de Amberes, Madrid 2018, ISBN: 9788487369841, 98 blz. Verkrijgbaar via de Fundación Carlos de Amberes, Madrid en het Instituto Cervantes, Utrecht. Het boek is ook verkrijgbaar in een Spaanse editie als: 1568. El comienzo de la Guerra de los Ochenta Años.
